WYDZIAŁ DUSZPASTERSTWA RODZIN

Diecezji elbląskiej

  • Zwiększ rozmiar czcionki
  • Domyślny  rozmiar czcionki
  • Zmniejsz rozmiar czcionki
Start Duszpasterstwo Rodzin Strategia Duszpasterstwa Rodzin
Strategia Duszpasterstwa Rodzin


Email Drukuj PDF

Strategia Duszpasterstwa Rodzin

Tekst przygotowany na 336 zebranie plenarne Konferencji Episkopatu Polski (Poznań, 23-24 czerwca 2006)

I. Wprowadzenie

Jednym z najgłębszych przekonań Sługi Bożego Jana Pawła II, na którym oparł On swe posługiwanie jest to, że pośród wielu dróg, na których, z woli Chrystusa Kościół ma służyć człowiekowi, ?rodzina jest drogą pierwszą i z wielu względów najważniejszą?1. W takiej optyce duszpasterstwo rodzin nie może ograniczać się do troski o jakąś grupę zainteresowanych rodzin ani do okresowych akcji na rzecz rodziny. Nie jest to bowiem jedynie jeden z elementów, który od czasu do czasu pojawia się w posługiwaniu duszpasterskim, lecz istotny rys, który w tym posługiwaniu musi być zawsze i wszędzie obecny.
W dzisiejszej sytuacji musimy duszpasterstwo rodzin uczynić rzeczywistym priorytetem posługiwania Kościoła. Oczekuje od nas tego Bóg i człowiek. Z jednej strony trzeba bowiem ukazywać a jednocześnie bronić ? w świadomości społeczeństwa i poszczególnych osób ? zamysłu Boga wobec małżeństwa. Równocześnie zaś trzeba tworzyć sprzyjające warunki społeczne dla małżeństwa i rodziny. Musi to być działalność duszpasterska powszechna, systematyczna i rzeczywista, inspirowana przez naszą Konferencję, powierzona trosce Biskupów diecezjalnych i obejmująca wszystkie parafie.

Równocześnie należałoby zadbać, aby ta tematyka była obecna ze szczególną intensywnością w środkach społecznego przekazu i wszelkiego rodzaju sesjach naukowych oraz publikacjach książkowych. Istotne, aby nie rozpętywać przy tej okazji dyskusji na ?dyżurne tematy?, jak dosyć często próbuje się czynić, lecz w sposób pozytywny zgłębiać i głosić Ewangelię małżeństwa i rodziny. W posłudze tej nam, po pierwsze, chodzi przede wszystkim o codzienne życie. Po drugie zaś mamy do czynienia z ontyczną prawdą o rodzinie, która jest przedmiotem naszego pasterskiego nauczania i nie może być ustalana w dyskusjach.

W kluczowych momentach dziejów naszej Ojczyzny Episkopat Polski podjął takie akcje duszpasterskie jak Śluby Jasnogórskie, które w ramach Wielkiej Nowenny odnowiły świadomość moralną naszego Narodu, czy jak obchody Tysiąclecia Chrztu Polski, które rozbudziły przywiązanie do wiary. Pamiętamy wreszcie przechodzące wszelkie oczekiwania owoce Pierwszej Pielgrzymki Jana Pawła II do Polski, która zjednoczyła Naród i tchnęła w ludzkie serca dumę z tego, kim jesteśmy i do czego jesteśmy powołani. Dzisiaj żyjemy również w takim kluczowym momencie dziejów Polski, który domaga się strategii duszpasterstwa rodzin na miarę wspomnianych wyżej działań duszpasterskich. W oparciu w Familiaris consortio wyodrębniłbym trzy kierunki posługi duszpasterskiej w tym względzie.

1. Zamysł Boży o małżeństwie i rodzinie.

Wiele mówi się o duchowości kapłańskiej, o duchowości życia zakonnego. Również w odniesieniu do życia małżeńskiego nie wolno nam poprzestać na praxis, ale idąc za przykładem Jan Paweł II musimy zgłębiać i głosić etos małżeństwa i rodziny. Takim ? wręcz profetycznym ? znakiem podpowiadającym nam kierunek myślenia i posługiwania w trzecim tysiącleciu jest miłość Jana Pawła II do człowieka ? do kobiety i mężczyzny ? oraz trudne do wypowiedzenia poczucie sacrum, jakie ożywia Jego myślenie o małżeństwie i rodzinie. Nie poprzestał On na ukazywaniu norm moralnych życia małżeńskiego, lecz jak prawdziwy sługa Ewangelii głosił radosną nowinę o małżeństwie, ukazywał wielkość i piękno powołania małżeńskiego. Przypominał, że małżeństwo nie jest świecką rzeczywistością, ale powołaniem i właściwą małżonkom drogą do świętości. Czynił to z niezwykłą czułością i ewangelicznym optymizmem w patrzeniu na człowieka, jakie trudno spotkać nie tylko w świecie, ale kakże w naszym przepowiadaniu i postawach duszpasterzy. W imię odpowiedzialności za realizację tego consilium Dei de matrimonio et familia w świecie współczesnym, musimy też bardziej zdecydowanie zaangażować się w ewangelizację pracy, zasad świadczeń socjalnych oraz kultury masowej, jak to zostało powiedziane w ubiegłorocznym liście Episkopatu na Święto Świętej Rodziny.

2. Małżeństwo chrześcijańskie ? rzeczywistość sakramentalna.

Zarówno w małżonkach jak i w zaangażowanych na rzecz rodziny trzeba kształtować świadomość, że rodzina chrześcijańska to rzeczywistość teologiczna, a nie tylko socjologiczna. Ostatnio w różnych środowiskach kościelnych pojawiła się niepokojąca tendencja, aby służbę Kościoła rodzinie sprowadzać do psychologii i pedagogiki. Tymczasem nie wolno zapomnieć, że w wypadku małżeństwa mamy do czynienia z ?organizmem nadprzyrodzonym?. Dla człowieka wierzącego musi być jasne, że troska o życie duchowe małżonków a w szczególności posługa sakramentalna jest rzeczywistą i skuteczną służbą rodzinie. Oczywiście, życie sakramentalne potrzebuje pilnej odnowy zarówno w świadomości kapłanów jak i wiernych. Musimy wprowadzić w życie wskazania Novo millennio ineunte, by pod tym względem ?wypłynąć na głębię?.

3. Wychowanie do życia w ofiarnej miłości.

Sługa Boży Jan Paweł II codzienną praxis życia w małżeństwie i rodzinie skoncentrował wokół wypracowanego przy Jego udziale tekstu z Gaudium et spes: Człowiek nie może się w pełni odnaleźć inaczej, jak tylko poprzez bezinteresowny dar z samego siebie (24). Dzisiejsze programy wychowawcze starają się za wszelką cenę i niestety z dużą skutecznością wykorzenić tę postawę z ludzkich serc. Priorytetem jest zatem poszukiwanie skutecznych metod rzeczywistego przygotowania młodych do życia w małżeństwie i rodzinie. Równocześnie zaś kształtowanie w świadomości społecznej przekonania, że rodzenie i wychowanie to rzeczywista służba społeczeństwu. Duszpasterskich działań domaga się też masowo przeżywany dramat bezpłodności i poronień samoistnych.

Młodym małżeństwom trzeba zapewnić konieczne warunki socjalne do życia małżeńskiego i podjęcia powołania rodzicielskiego. Poważnym problemem jest mentalność niewierności małżeńskiej połączona z mentalnością rozwodową. Poważnym wyzwaniem jest też emigracja zarobkowa. W wielu wypadkach nie emigrują ci, którzy mają najgorszą sytuację ekonomiczną. Wiele małżeństw wyobraża sobie, że polepszenie bytu ekonomicznego przyniesie im automatycznie poprawę relacji w małżeństwie. Tymczasem okazuje się, że nie tylko nie przynosi, a komplikuje wiele koniecznych a podstawowych relacji w małżeństwie.

II. Zadania strategiczne

Narasta presja cywilizacji ?wygody i przyjemności?, bez liczenia się nie tylko z Bogiem ale i z zasadami rozumu. ?Uśpienie? bowiem rozumu i ?uśmiercenie? w życiu jednostek i społeczeństw Pana Boga dopuszcza do głosu demona kłamstwa, ciemności i śmierci. W efekcie odrzuca się miłość i wierność, lansuje rozwody, zabija nienarodzonych, zmienia definicję małżeństwa i rodziny, popiera homozwiązki, a nawet pedofilię. W takiej atmosferze dorasta młode pokolenie nie tylko na Zachodzie, ale i w Polsce! W tej sytuacji należy podjąć szczególne działania w dziedzinach:

- przygotowanie do małżeństwa,

- duszpasterstwo małżeństw,

- ochrona dzieci poczętych,

- pomoc w formacji kapłanów

1. Przygotowanie do małżeństwa

1.1 Duszpasterstwo młodzieży

Pomoc duszpasterska i wymagania dotyczące tzw. bliższego przygotowania do małżeństwa, określone w dwóch instrukcjach Konferencji Episkopatu Polski z roku 1969 i 1975, zostały poszerzone w Dyrektorium Duszpasterstwa Rodzin2, co korespondowało z ustaleniami Dyrektorium Katechetycznego3. Rada ds. Rodziny i Komisja Wychowania KEP opracowały Program Parafialnej Katechezy Młodzieży Ponadgimnazjalnej4, zredagowano odpowiednie podręczniki tak na szczeblu ogólnokrajowym, jak i w niektórych diecezjach. Mamy za sobą bardzo udane i coraz liczniejsze próby wprowadzenia tego programu w poszczególnych diecezjach. Działalność ta zaczyna być znana jako Parafialne Duszpasterstwo Młodzieży, a zamiast nazwy katecheza używa się określenia: spotkania formacyjne młodzieży.

Ze względu na wspomniane wyżej nasilające się zagrożenia, wprowadzenie tej formy troski o młodzież w całej Polsce od najbliższego roku szkolnego jest bezwzględnie konieczne. Tym bardziej, że chodzi nie tylko o przygotowanie do małżeństwa, ale o wejście w dorosłe życie chrześcijanina.

1.2 Duszpasterstwo narzeczonych

Wiemy, że młodzi ludzie z różnych powodów odkładają zawarcie sakramentu małżeństwa. Dlatego tym większej wagi nabiera przygotowanie bezpośrednie do małżeństwa5, ze szczególnym uwzględnieniem przeprowadzanych katechez dla narzeczonych, dni skupienia czy zamkniętych rekolekcji dla nich.

1.3 Praktyczna znajomość etyki małżeńskiej.

Przy medialnej i reklamowej inwazji mentalności antykoncepcyjnej szczególnego znaczenia nabierają dobrze zorganizowane i systematycznie funkcjonujące parafialne poradnie rodzinne. Chodzi nie o ?pogadanie? na te tematy z narzeczonymi, ale o nauczenie ich naturalnych metod rozpoznawania płodności w kontekście ich wiary, odpowiedzialności za własne życie w łasce Bożej, za zbawienie współmałżonka i za przyszłość Kościoła i Ojczyzny.

Ze znalezieniem osób kompetentnych do pracy w poradni nie powinno być dzisiaj żadnego problemu. Jest natomiast problem odpowiedniego ich wynagrodzenia. Niektóre ośrodki ciągle jeszcze zdaje się nie znają i dlatego nie realizują decyzji Episkopatu w tym względzie, wyrażonej w Dyrektorium Duszpasterstwa Rodzin6.

Kościół jest jedyną instytucją, która stara się pomóc narzeczonym i małżonkom w tej istotnej sprawie. Brak tej pomocy na odpowiednim poziomie grozi narastaniem zaniku praktyk religijnych małżonków, rozwodów i praktyk aborcyjnych.

2. Duszpasterstwo małżeństw

2.1 Katecheza małżonków i rodziców

Decyzje o prowadzeniu takiej katechezy, podjęte przez Konferencję Episkopatu Polski, pokazuje Dyrektorium Katechetyczne7 i Dyrektorium Duszpasterstwa Rodzin8. Chodzi o ciągłą formację tych osób, prowadzącą do coraz głębszego poznania chrześcijaństwa i życia nim, zwłaszcza mocą sakramentu małżeństwa9.

Dodatkowym motywem niech będzie fakt, że kłopoty z młodzieżą na katechezie w szkole pochodzą często stąd, że mamy do czynienia z dziećmi niekatechizowanych rodziców. Ponadto, by małżonkowie i rodzice mogli realizować papieskie polecenie ?mocnego trwania w wierze?, muszą wiedzieć, w co mają wierzyć, a ?wiara rodzi się ze słyszenia?.

2.2 Parafialne rekolekcje rodzinne

Po kilkunastu seriach warsztatów dla rekolekcjonistów Krajowy Ośrodek Duszpasterstwa Rodzin dysponuje ponad dwustu adresami kapłanów mogących przeprowadzić takie rekolekcje. Jest i taka możliwość, by np. w danym dekanacie dla wszystkich zamówionych rekolekcjonistów wcześniej przeprowadzić odpowiednie warsztaty. Wtedy wszystkie parafie miałyby w podobny sposób omówione ważne tematy małżeńskie i rodzinne oraz zorganizowane odpowiednie nabożeństwa specjalistyczne. Radą i pomocą, czy nawet przeprowadzeniem takiego szkolenia może służyć Krajowy Ośrodek Duszpasterstwa Rodzin.

3. Ochrona dzieci poczętych

W tej dziedzinie ważne są dwie sprawy: mentalność ogółu wiernych i odpowiednie prawo państwowe.

3.1 Mentalność szacunku wobec cudu życia

Po wprowadzeniu w 1956 roku ustawy pozwalającej na zabijanie dzieci poczętych trzeba było blisko czterdziestu lat pracy duszpasterskiej10, medycznej11 i oświatowej12, by zdecydowana większość naszego społeczeństwa zrozumiała, że od poczęcia istnieje człowiek. Dopiero wtedy można było i to przy dużo lepszych warunkach politycznych niż w czasach komunizmu, odwołać tę ustawę, choć pozostały jeszcze bolesne wyjątki, o czym niżej.

3.2 Prawo broniące życie

Ustawa broniąca życie dzieci poczętych z roku 1997, mająca swoją szczególną i burzliwą historię, pozostawia smutną możliwość zabijania dzieci chorych i poczętych w szczególnych okolicznościach. Ze względu na prawo każdego dziecka do życia mamy obowiązek dążenia do zmiany tej ustawy i do usunięcia tych wyjątków. Potrzebna więc jest intensywna praca nad zmianą mentalności Polaków w tym względzie.

4. Pomoc w formacji ciągłej kapłanów

Zaczęło się od warsztatów dla rekolekcjonistów. Obecnie Duszpasterze Rodzin, tak diecezjalni jak i z Krajowego Ośrodka Duszpasterstwa Rodzin, spotykają się w niektórych diecezjach z wszystkimi kapłanami podczas dni formacji, by omawiać odpowiednie tematy dotyczące problematyki małżeńskiej i rodzinnej.

Inną formą są kapłańskie rekolekcje połączone z formą warsztatów z zakresu duszpasterstwa młodzieży, troski o małżeństwa i opieki nad rodzinami. Krajowy Ośrodek ma ostatnio zamówienia na takie rozbudowane rekolekcje nie tylko dla pojedynczych grup kapłanów, ale dla kapłanów z całej diecezji. Osobnym zagadnieniem jest właściwy wymiar wykładów teologii małżeństwa i rodziny w Seminariach Duchownych.

III. Zadania taktyczne

Celem zrealizowania powyższych zadań strategicznych należy dobierać odpowiednie środki. Są nimi, między innymi:

? współpraca z laikatem,

? pomoc mediów

? budowanie polityki prorodzinnej państwa.

1. Współpraca z laikatem

1.1 Organizacje pozarządowe

Duszpasterstwo rodzin współpracuje z powodzeniem z Ruchami Obrony Życia, ze Stowarzyszeniami Rodzin Katolickich i z innymi organizacjami, promującymi wychowanie, małżeństwo i rodzinę w duchu wartości chrześcijańskich. Wśród nich:

? Komitet Społeczny na rzecz życia i rodziny, który podjął zadanie budowy pogłębionej mentalności szacunku wobec cudu życia przez:

? organizowanie wystawy ?Wybierz życie?13; wystawy poważnej, mocnej, zmuszającej do głębokiej refleksji wobec zbrodni zabijania dzieci poczętych;

? pomoc w organizowaniu pogrzebów dzieci zmarłych przed urodzeniem się. Pogrzeby te uświadamiają bardzo mocno, że chodzi o szczątki ludzkie, a nie o ?odczłowieczone? płody14;

? organizowanie konferencji naukowych nt. aborcji, czy homoseksualizmu.

Powyższe działania, dostatecznie liczne i zmiana mentalności widoczna, wesprze starania o sejmową ustawę broniącą wszystkich dzieci poczętych, bez wyjątków.

1.2 Zespoły pastoralne

Tak program Parafialnej Katechezy Młodzieży Ponadgimnazjalnej15, jak i Dyrektorium Duszpasterstwa Rodzin16 przewidują ścisłą współpracę z laikatem i zalecają powołanie w każdej parafii Zespołu Pastoralnego, w skład którego oprócz duszpasterza powinni wejść: katecheta, osoba z rodzinnej poradni parafialnej, przedstawiciel zaangażowanych małżeństw, oraz ktoś z takich organizacji jak Stowarzyszenie Rodzin Katolickich, Akcja Katolicka itp.

Celem usprawnienia działania tego zespołu niektóre diecezje przeprowadzają dla nich odpowiednie szkolenia, warsztaty i dni skupienia.

1.3 Zadania szczególne

Duszpasterstwo rodzin współpracuje z grupą osób zabiegających o przeniesienie na grunt Polski idei wychowania do czystości17, z powodzeniem rozwijającego się w Stanach Zjednoczonych. Przetłumaczone są odpowiednie materiały, opracowany jest program dostosowany do warunków polskich: ?Warto czekać?, nawiązane są kontakty ze środowiskami katolickimi w USA.

Konferencje naukowe na ważne tematy pomagają budować pogłębioną świadomość. Odbyły się ostatnio w Warszawie konferencje nt.: ?Aborcja, przyczyny, następstwa, terapia? oraz ?Wychowanie do czystości?. Planowana jest konferencja nt. homoseksualizmu ? przyczyny, terapia.

2. Pomoc mediów

2.1 Praca mediów na rzecz rodziny i życia

Szczególną pomoc mediów, zwłaszcza TVP, udało się uzyskać podczas obchodów Narodowego Dnia Życia18, tak w 2005, jak zwłaszcza w 2006 roku. Trwają obecnie starania, by do stałych programów prorodzinnych, którym poświęcają wiele miejsca media katolickie dołączyć inne, zwłaszcza TVP.

2.2 ?Sprawy Rodziny?

Stolica Apostolska zaleciła stworzenie w Europie pewnego rodzaju ?obserwatorium? problemów dotyczących wychowania, małżeństwa, rodziny i ochrony życia, które zbierałoby informacje na te tematy i we współpracy z Papieską Radą ds. Rodziny usiłowałoby proponować rozwiązania19. Otóż na skalę Polski mamy możliwość pokazywania i omawiania tych problemów ? z Polski, z Europy i ze świata ? oraz pokazywania propozycji rozwiązań tak ze strony Stolicy Apostolskiej, jak i od strony Episkopatu Polski i jego Rady ds. Rodziny. Tę możliwość zapewnia kwartalnik duszpasterstwa rodzin: ?SPRAWY RODZINY?, redagowany przez Krajowy Ośrodek Duszpasterstwa Rodzin20.

3. Polityka prorodzinna państwa

Ta dziedzina należy z natury do osób świeckich, zaangażowanych w Sejmie, w Senacie, w Rządzie RP czy w samorządach. Ze strony duszpasterstwa rodzin prowadzone są działania integrujące odpowiednie grupy osób, zaangażowane w tych gremiach, a mające wpływ na ustawodawstwo, czy na rozporządzenia Rządu. Chodzi o to, by działania na rzecz rodziny były merytoryczne, spójne, realizowane w sposób konsekwentny i roztropny.

Istnieje potrzeba ustalenia kolejności podjęcia zaproponowanych tematów. Wygłoszenie wprowadzenia do dyskusji można zlecić specjalistom, których listę wstępnie przygotowano.

Przypisy

1. Zob. Tenże, List do Rodzin, 2.

2. Dyrektorium Duszpasterstwa Rodzin (DDR), przyjęte przez KEP w roku 2003, n. 25

3. Dyrektorium Katechetyczne Kościoła Katolickiego w Polsce (DK), przyjęte przez KEP w roku 2003, n. 107

4. Program Katechezy Parafialnej Młodzieży Szkół Ponadgimnazjalnych, WAM, Kraków, 2004

5. DDR, nn. 26-36.

6. DDR, n. 42

7. DK, nn. 97-104

8. DDR, n 52

9. Amerykańska socjolog Mercedes Arzur Wilson przeprowadziła badania na temat trwałości różnych

związków małżeńskich. Oto wiele mówiące wyniki:

1. związek tylko cywilny ? rozchodzi się jedna para na dwie 50%,

2. po ślubie kościelnym, bez praktyk religijnych ? jedna para na trzy zawarte 33%,

3. po ślubie kościelnym i przy coniedzielnej Mszy św. ? jedna para na pięćdziesiąt 2%,

4. po ślubie kościelnym, przy coniedzielnej Mszy św. i przy codziennej wspólnej modlitwie małżonków ? rozpada się jedna para na 1429 par, w więc zaledwie 0,07%, czyli 0,7 promila(!). (Das Gebet, Schlüssel der Heiligheit w: DER FELS (Katholisches Wort in die Zeit) 11/2002, s.325, por.: Rycerz Niepokalanej, nr 556, wrzesień 2002, str. 289) - opublikowane w SPRAWACH RODZINY, nr 63-64/2003, str. 164

10. Por. Ks. inf. Jerzy Buxakowski, Wprowadzenie do teologii duszpasterstwa rodzin, Pelplin, 1999

11. J.w. - duszpasterstwo rodzin wyrosło z duszpasterstwa lekarzy.

12. Nieoceniona działalność Instytutu Studiów nad Rodziną w Łomiankach i Studiów Rodzinnych w wielu diecezjach.

13. Organizatorem wystawy ?Wybierz życie? jest student Łukasz Wróbel.

14. Pogrzeby dzieci zmarłych przed urodzeniem odbyły się już w Warszawie, w Łodzi i w Chojnicach.

15. Program Katechezy Parafialnej Młodzieży Szkół Ponadgimnazjalnych, WAM, Kraków, 2004, s. 17

16. DDR, n. 25

17. Por. wskazania i zalecenia zawarte w dokumencie Papieskiej Rady ds. Rodziny z dnia 13.05.2006: :Rodzina a prokreacja?.

18. Narodowym Dniem Życia (NDŻ) jest corocznie dzień 24 marca. Uchwałę taką podjął Sejm RP w sierpniu 2004. Dotychczas obchodzono dwa takie dni, w 2005 i w 2006 roku.

19. Dokument St. Apostolskiej z czerwca 2003: ?Wyzwania stojące przed rodziną na początku trzeciego tysiąclecia?, n. III, 2

20. Kwartalnik SPRAWY RODZINY wydaje FUNDACJA VITA FAMILIAE, Skwer Ks. kard. S. Wyszyńskiego 6, 01-015 Warszawa, tel. 22 / 838 92 59, e-mail: Adres poczty elektronicznej jest chroniony przed robotami spamującymi. W przeglądarce musi być włączona obsługa JavaScript, żeby go zobaczyć.

Poprawiony: piątek, 29 marca 2013 21:32
 



MODLITWA W INTENCJI RODZIN

Najświętsza Rodzino, błogosław i strzeż wszystkie rodziny świata.Zachowaj je złączone nierozerwalnym węzłem miłości, wierne otrzymanym łaskom i obowiązkom swego powołania.
Spraw, aby żyły według prawa i przykazań Bożych, by ich życie było odbiciem Twego życia na ziemi
i pozwoliło im kiedyś cieszyć się Twoim szczęściem na ziemi.
Przez Chrystusa, Pana naszego. Amen.

Ogląda nas:

Naszą witrynę przegląda teraz 2 gości 

Statystyka

Użytkowników : 25
Artykułów : 180
Zakładki : 28
Odsłon : 70676

Facebook

Reklama

Polecane strony rodzinne
Reklama
Polecane strony małżeńskie
Reklama
Polecamy:"Marsze dla życia i rodziny"
Reklama